Pies na emeryturze- starość nie radość…

Starzenie się jest słabo poznanym procesem biologicznym, który charakteryzuje się postępującymi, nieodwracalnymi zmianami w komórkach organizmu. Chociaż wiele narządów zachowuje właściwą wydolność funkcjonalną do późnego wieku, to w okresie od młodości do starości obserwuje się zmniejszenie się ich rezerwy czynnościowej. Nawet w przypadku niedużego obciążenia lub działania stresu, czynność narządów może być zaburzona. Sformułowanie definicji procesu starzenia napotyka na trudności, gdyż nie została poznana jego pierwotna przyczyna. Istnieje niewiele dziedzin biologii, w których tak wiele badań przyniosło tak niewielkie rezultaty poznawcze, jak właśnie w przypadku badań istoty starzenia. W obecnym stanie wiedzy najtrafniejsza wydaje się definicja opisowa podana przez Comforta, która ujmuje starzenie jako proces fizjologiczny ostatniego okresu życia, w którym stopniowo zmniejsza się zdolność utrzymania homeostazy organizmu wraz ze zwiększającym się prawdopodobieństwem śmierci.

Istnieje wiele teorii i hipotez podejmujących próbę wytłumaczenia istoty mechanizmu starzenia się:

1. Teoria uszkodzeń przypadkowych; ujmuje starzenie jako wynik zdarzeń przypadkowych, choć nieuniknionych, w rezultacie których występują nieodwracalne uszkodzenia i zmiany w komórkach z następczym wyczerpywaniem się możliwości utrzymania się homeostazy komórek i tkanek w warunkach obciążeń środowiskowych

2. Teoria błędów Orgela; to przykład hipotezy dotyczącej genetycznych, a jednocześnie przypadkowych przyczyn starzenia się. Według niej podczas aktywności komórki pojawiają się błędy syntezy białka. Zakłada ona możliwość narastania samorodnych mutacji w miarę trwania procesów biologicznych w komórce. Zjawisko to może tłumaczyć wiele zmian typowych dla starości, takich jak zmiany metabolizmu cholesterolu, węglowodanów czy też zmian w układzie immunologicznym.

3. Teoria wiązań krzyżowych; uwypukla rolę tworzenia wiązań krzyżowych między makrocząsteczkami ustrojowymi. Fizyczne przeobrażenia międzycząsteczkowe, wynikające z połączenia ich sztywnymi mostkami w duże agregaty, czynią z nich słabo ruchome i źle funkcjonujące struktury. Przykładem tych zmian może być zwiększenie się wiązań krzyżowych kolagenu. W wyniku tego tkanki bogate w kolagen (tkanka łączna) stają się mniej elastyczne i przepuszczalne. Proces ten wywołuje niekorzystne zmiany stwardnieniowe zaburzające czynność wielu narządów.

4. Teoria wolnych rodników; teoria ta rozważa możliwość wywołania starzenia się przez uszkodzenie komórek tymi czynnymi grupami. Uszkodzenia te kumulujące się w miarę upływu czasu, wywołują stopniowe zaburzenia w czynności komórek. Zgodnie z ta teorią antyoksydanty byłyby substancjami ograniczającymi rozwój zmian starczych lub chroniącymi od niektórych zmian patologicznych w starości. Antyoksydantów należy szukać w pożywieniu bogatym w popularne antyoksydanty jak: wit. E i wit. C. Pierwiastki jak: selen, cynk, miedź, mangan, wspomagają dobroczynne działanie antyoksydantów.

5. Teoria o podłożu immunologicznym. W wyniku zaburzeń immunologicznych organizm staje się mniej odporny na zakażenia bakteryjne i wirusowe, jest podatny na rozwój nowotworów. Teoria programowego starzenia się oparta jest na klasycznym doświadczeniu Hayflicka, obejmującego obserwację liczby podziałów fibroblastów, różna ich ilość dla poszczególnych gatunków zwierząt sugeruje istnienie genetycznego „zegara biologicznego” wyznaczającego czas trwania życia. Wyniki tego doświadczenia podano w poniższej tabeli:

 

Czas życia fibroblastów płodowych w hodowli in vitro

Gatunek
Zakres liczby podwojeń
Genetycznie zaprogramowana długość życia dla gatunku
Żółw Galapagos
Człowiek
Norka
Pies
Kura
Mysz
90-125
40-60
30-34
20-39
15-35
14-28
175
110
10
27
30
3,5

 

Według tej teorii każdy gatunek ma przewidzianą dla niego charakterystykę zmian starczych. Po wypełnieniu funkcji rozrodczych ustrój wchodzi w określony przez ewolucję okres starzenia się.

6. Koncepcja wychodzenia poza program: zakłada, że każda komórka zaopatrzona jest w konkretną ilość materiału genetycznego. Gdy zaczyna się starzeć, oznacza to, że materiał genetyczny zużywa się i komórki powoli zamierają.

Gerontolodzy są niemal zgodni, że nie istnieje jedna prosta przyczyna starzenia się. Niemniej na podstawie przeprowadzanych badań molekularnych, uwarunkowań gatunkowych i długości życia, wydaje się, że teorie genetyczne, w tym uwzględniające obecność programu starzenia się, mają głębsze uzasadnienie. Jednakże na wiele podstawowych objawów starzenia się wskazują przyczyny poza genetyczne, wskazuje na nie odmienna dynamika starzenia w obrębie jednego gatunku. Badacze sądzą, że wiele zmian patologicznych towarzyszących fizjologicznemu procesowi starzenia jest wynikiem działania właśnie pozagenetycznych przyczyn.

Badania laboratoryjne i kliniczne wskazują na początki zmian związanych z procesem starzenia się u psów występują w wieku 5-7 lat. Zmiany te można zaobserwować we wszystkich układach i sferach życia zwierzęcia, a z wiekiem mogą przechodzić w stadium chorobowe:

 

 

Wyszczególnienie

                           

                              Zmiany

 

                               

                                Zapobieganie

 

 

 

  aktywność fizyczna

 

 Zmniejszenie aktywności- brak chęci do skoków i zabaw

 Wolniejsza reakcja i mniejsze zainteresowaniem otoczeniem

 Przyspieszenie naturalnego procesu zwiotczenia mięśni brzucha

 Obserwuje się obniżenie i zwisanie brzucha

 U suk, które miały szczeniaki, pojawiają się obwisłe sutki

 

 

 Odpowiednio zbilansowana dieta- zapotrzebowanie energetyczne psa  powyżej 7-mego roku życia zmniejsza się o ok. 20%, przy  jednoczesnym zwiększeniu o 20% koncentracji składników  mineralnych i witamin

 

   

 

   sposób poruszania    się 

 

 Sztywny chód spowodowany stanami zapalnymi kości i stawów  (osteoarthritis), zmniejszającej się masy i siły mięśni,  demineralizacji kości.

 Po przebudzeniu pies wolno wstaje i długo przeciąga się, zanim  zacznie normalnie się poruszać. Typowym objawem  osteoarthritis jest zaprzestanie podnoszenia przez samca nogi  w czasie oddawania moczu.

 

 

 Fizykoterapia połączona z dbaniem o odpowiednio zbilansowaną dietę  która zapewni psu utrzymanie stałej i odpowiedniej dla wieku i rasy  masy ciała, co może zapobiec dodatkowemu obciążeniu stawów.  Stosowanie dodatków mineralnych pod kontrolą weterynarza- ich  nadmiar może być równie niebezpieczny jak niedobór

 

 koncentracja uwagi

 

 Pies w niedostateczny sposób koncentruje uwagę na  poleceniach właściciela wynika to z osłabienie słuchu i  zaburzenia przewodzenia impulsów nerwowych

 

 
 

     rozkład snu 

 

 Powraca do rozkładu dobowego charakterystycznego dla  szczeniaka tzn. krótkie powtarzające się cykle spania, jedzenia  i aktywności, również w nocy

 

 

 Podanie ostatniej porcji karmy późnym wieczorem ogranicza nocną  aktywność seniora

 

  zdolność adaptacji

 

 Trudniejsze dostosowanie do zmian w diecie i otoczeniu

 Wymioty w czasie jazdy samochodem, wymioty kwaśną treścią  żołądka, w którym nie ma pożywienia

 

 

 Unikanie zmian w dawce pokarmowej, stosowanie karm  przemysłowych suchych

 

 

 

jakość sierści i skóry

 

 Siwizna pojawia się w wokół pyska, sierść staje się szorstka i  traci połysk

 Włosy staja się bardziej suche, cieńsze i pojawiają się  wyłysienia

 Na skórze pojawiają się krostki, brodawkowate twory. Zwykle  są to łagodne nowotwory gruczołów łojowych skóry, które nie  spełniają już swoich pierwotnych funkcji i trzeba uważać aby  ich nie uszkodzić.

 

 

 

 

 Objawy te może w niewielkim stopniu opóźnić odpowiednio  zbilansowaną dieta, zawierająca odpowiednią ilość NNKT, którą  zapewnia dodatek do karmy oleju roślinnego (lnianego) i świeżego  żółtka

 

   wydalanie moczu

 

 Zwiększa się ilość i częstotliwość oddawanego moczu,

 Zwiększa się ilość wypijanej wody, co może być związane z  rozwijaniem się cukrzycy, ale najczęściej jest wynikiem  fizjologicznego dostosowywania się do powolnej utraty

 wydolności nerek.

 

 Kontrola poziom glukozy we krwi psa

 Zapewnienie stałego dostępu do świeżej wody

 

   

   układ pokarmowy

 

 Zmniejszenie się objętości i kwasowości soku żołądkowego 

 Zmniejszona produkcja enzymów trawiennych

 Pogorszenie perystaltyki przewodu pokarmowego

 Zmniejszone wchłanianie składników pokarmowych

 skłonności do zaparć i wzdęć,

 

 Bezwzględne przestrzeganie diety o stałym składzie jakościowym i  ilościowym

 Dzienną dawkę zaleca się dzielić na trzy, a nawet cztery, czy pięć  posiłków, 

 Zapewnienie psu jak największą ilość umiarkowanego ruchu

 

   

          wzrok

 

 Powstanie siwej lub niebieskawej mgiełki na gałce ocznej, co  jest procesem naturalnym i pomimo, że obejmuje soczewkę oka  nie jest rozpoznawana jako katarakta

 Zjawisko to można określić jako stwardnienie soczewki, rzadko  ograniczające widzenie, choć zmniejszające zdolności  dostosowawcze widzenia przy słabym świetle

 

 

 Zalecany dodatek witaminy A. Bierze ona udział w procesach widzenia  oraz w regulacji błon komórkowych. Zdolność przetwarzania B-  karotenu w witaminę A słabnie z wiekiem

 

   

      węch i smak

 

 Zmniejsza się, zdolność wyczuwania smaku (ubytek liczby i  wrażliwości kubków smakowych) i zapachu karmy

 Pojawiają się schorzenia dziąseł i zębów co wpływa na  obniżenie apetytu psa. Pies starszy spożywa karmę wolniej.

 

 

 

 Aby zwiększyć smakowitość posiłku zaleca się go podgrzać

 

 

 

      wrażliwość na  zmiany temperatury

 

 Podczas zimnych i wilgotnych dni pies nie chce przebywać zbyt  długo na powietrzu

 W dni upalne pies nawet po niewielkim wysiłku ciężko dyszy,  oddycha z otwartym pyskiem szczególnie przy wyższej  wilgotności powietrza

 Pies zaczyna odczuwać dyskomfort fizyczny przy temperaturze  powyżej 20 oC

 

 
 

 

         rozród 

 

 suki powyżej 8-mego roku życia nie powinny być kryte-  powiększająca się podczas ciąży macica uciska na  narządy  jamy brzusznej, także żołądek i jelita co obniża trawienie i  perystaltykę jelit i pracę płuc. Mogą ujawnić się ukryte dotąd  schorzenia serca lub płuc i spowodować zagrożenie życia.

 Aktywność płciowa samców może trwać do późnego wieku,  jednak należy pamiętać, że akt kopulacji powoduje znaczne  obciążanie stawów, szczególnie biodrowych.

 

 

 Kastracja, jeśli nie została dokonana w młodości nie jest wskazana,  ponieważ prowadzi do gwałtownie postępującej otyłości, depresji i  fizycznej feminizacji (jedynym wskazaniem do tego zabiegu w  starszym wieku jest pojawienie się nowotworów w okolicy odbytu,  narządów płciowych, prostaty).

 

Psie społeczeństwo podobnie jak ludzkie „starzeje się”. Obecnie obserwuje się wzrost populacji psów starych. Psy stare wymagają szczególnej opieki. Postępujące zmiany w organizmie psa związane ze starzeniem się wymagają szczególnego postępowania dietetycznego.

 

dr O. Lasek

 

reklama-sklep (1)

Najnowsze wpisy

adsense