>
Poglądów na temat żywienia psów jest jak wiecie wiele; jedni preferują naturalne żywienie – gotowane lub dietę BARF, drudzy suchą karmę, jeszcze inni wszystkiego po trochu. Kto ma rację i czym należy się kierować przy wyborze odpowiedniej diety? To pytanie nurtuje wielu opiekunów psów, którzy nie mają jeszcze żadnego doświadczenia, a rynek psiego menu przyprawia ich o zawrót głowy.
My również kiedyś byliśmy w Waszej sytuacji. Chcieliśmy karmić nasze psy najlepiej jak to tylko możliwe i… popełniliśmy wiele błędów. Dlatego na podstawie wieloletniego doświadczenia chcemy podpowiedzieć Wam, jakimi przesłankami trzeba się kierować, żeby Wasz pies był dobrze odżywiony, radosny, zdrowy i żebyście nie musieli spędzać długich godzin w kolejkach u weterynarza, który najczęściej nie będzie umiał Wam w kwestii żywienia pomóc. Wiedzcie jedno, weterynarze nie uczą się dietetyki! Nieprawdopodobne? Jednak niestety prawdziwe.
Na samym początku chcemy jasno powiedzieć: nasz artykuł dotyczy żywienia dorosłych zdrowych psów, żywienie psa chorego czy szczeniaka to zupełnie osobny temat. Jeśli Wasz psiak jest jeszcze niemowlakiem, lub nie jest okazem zdrowia, zapraszamy Was na nasz portal dogosfera.pl, gdzie znajdziecie bardzo wiele rad dr Olgi Lasek, specjalistki do żywienia psów, pracownika naukowego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie i naszej ekspertki.
Pamiętajcie że niewłaściwa dieta może zrujnować nawet leczenie zalecone przez weterynarza.
Jak więc karmić zdrowego psa? Z grubsza rzecz ujmując kierujcie się tymi samymi zasadami jakimi kierujecie się w wyborze swojej własnej diety.
Najlepiej byłoby gdyby Wasz pies mógł dostawać maksymalnie naturalne jedzenie, w zależności od Waszych preferencji, gotowane lub surowe. Jednak żeby taki posiłek był odpowiednio zbilansowany musicie posiadać sporą wiedzę na temat potrzeb żywieniowych. W przeciwnym razie możecie doprowadzić do istotnych niedoborów (lub nadmiarów) w diecie, tym samym stwarzając poważne zagrożenie wystąpienia różnych dolegliwości.
Jeżeli masz ku temu odpowiednie warunki i zdecydowałeś że w taki sposób będziesz karmić swojego psa, przeczytaj najpierw artykuł dr Olgi Lasek, w którym znajdziesz bardzo konkretne wskazówki w jaki sposób wyliczyć odpowiednie proporcje poszczególnych składników psiego posiłku http://dogosfera.pl/leczenie/karma-sucha-czy-domowe-jedzenie-jak-podjac-decyzje/
Wielu opiekunów wybiera jednak podawanie psu suchej karmy. Na taką koncepcję karmienia można się zgodzić tylko wtedy, kiedy wybrana karma nie zawiera zbóż ani innych wypełniaczy, że jest naturalnie konserwowana (np. witaminą E, ziołami czy poprzez specjalny sposób wytwarzania), nie zawiera tłuszczy trans ani GMO, za to ma odpowiednią ilość mięsa w składzie, jak np. karmy Wolfsblut.
Dlaczego?
Dlatego że pies jest potomkiem wilka, a jego układ pokarmowy w toku ewolucji nie zmienił się znacząco. Wyobrażacie sobie wilka ucztującego z apetytem wśród łanów zbóż? Chyba byłoby trudno.
Takim samym absurdem jest karmienie psa karmą, której skład to w większości zboża i inne bezwartościowe wypełniacze. Oto przykład, pierwsza z brzegu karma Purina ProPlan – jak pisze producent „bogata w jagnięcinę”. Zwróćcie uwagę W CO ona jest tak naprawdę bogata… http://www.purina-proplan.pl/pies/products/adult/digestion-lamb-with-rice . Karmy tej firmy uważane są za bardzo dobre i są chyba najczęściej kupowane. Przy takim żywieniu szybko doprowadza się do niebezpiecznych niedoborów pokarmowych. Pies pochłania duże ilości karmy i mimo to jest wciąż głodny, bo stara się bezskutecznie zaspokoić zapotrzebowanie na wartościowe dla niego składniki.
Tak więc jeśli cena to dla Ciebie podstawowe kryterium przy wyborze diety Twojego ulubieńca to wiedz, że tracisz dwa razy: raz na ilości karmy jaką zjada Twój pies, a dwa na ciągłych wizytach u weterynarzy które czekają Was w przyszłości.
Wiesz ile kosztuje utrzymanie psa ważącego 30 kg kiedy karmisz go karmą Wolfsblut?
Około 5,70 zł
Jak to policzyliśmy? Wzięliśmy średnią cenę 260 zł za 15 kg. Kilogram kosztuje 17,3 zł, a dzienna porcja to 300 – 330 g
A oto skład pierwszej z brzegu karmy Wolfsbluy http://dogosfera.pl/sklep/pies/170-hunters-pride-adult-15-kg.html
No i co Ty na to?
Czy wiesz że karmy zawierające zboża zawierają tym samym bardzo groźne, wyjątkowo jadowite substancje RAKOTWÓRCZE? Ale to już temat na następny artykuł.
zespół dogosfera.pl
Dietetyka różni się od żywienia zdrowych zwierząt, gdyż musi być dostosowana do szczególnego stanu organizmu. Jest to więc forma żywienia, które uwzględnia istniejący lub przewidywany, a odmienny od normalnego przebieg przemiany materii chorego zwierzęcia. Tym samym wspomaga organizm i ułatwia powrót do zdrowia. Już z tego wynika ogromne znaczenie właściwej diety. Częstokroć intensywne leczenie, czasochłonne i kosztowne operacje lub zabiegi nie przynoszą oczekiwanego efektu tylko dlatego, że nie dokonano niezbędnych zmian w sposobie żywienia. Tak więc pozytywnych skutków leczenia i łatwiejszego powrotu do zdrowia można oczekiwać tylko wtedy, gdy zwierzę przez odpowiednie żywienie będzie otrzymywało wszystko to, co jest niezbędne w związku ze zwiększonym zapotrzebowaniem organizmu w czasie choroby. W poniższej tabeli przedstawiono wybrane choroby psów oraz sposób dietetycznego postępowania w przypadku wystąpienia choroby
Choroba |
Zalecana dieta |
Otyłość |
Karmy komercyjne o niskiej zawartości energii, tłuszczu, oraz wysokiej zawartości włókna (celuloza, hemiceluloza, pektyny, fruktooligosacharydy). Karmy te zawierają odpowiednią ilość wysokowartościowego białka Dodatki: związki mineralne i witaminy, L- karnityna. |
Cukrzyca |
Ilość i skład pokarmu powinny być stałe, brak w diecie węglowodanów prostych na rzecz węglowodanów złożonych (skrobia) oraz włókna rozpuszczalnego. Ograniczona zawartość tłuszczu. Dzienną dawkę pokarmu trzeba podzielić na 3-4 posiłki, podawane o stałych porach. |
Brak apetytu |
Diety o wysokiej strawności, smakowite, z dużym udziałem witamin i mikroelementów. Powinny zapewnić wystarczającą ilość niezbędnych składników już przy pobieraniu niewielkich ilości pokarmu. Smakowitość posiłku może poprawić jego podgrzewanie, podawanie częściej mniejszych ilości lub dodawanie substancji poprawiających smak (dodatek tłuszczu, sos pomidorowy, sok z tuńczyka, jogurt, twaróg tłusty) |
Alergie |
Diety zawierające alternatywne źródło białka, możliwie jak najmniej komponentów w dawce, zminimalizowana zawartość dodatków paszowych |
Niewydolność nerek |
Diety z optymalną zawartością białka wysokiej jakości oraz odpowiednia ilości energii ze źródeł niebiałkowych, zwłaszcza tłuszczu (NNKT n-3). Karmy zawierające włókno rozpuszczalne (FOS- cykoria, pulpa buraczana). Obniżona zawartość fosforu |
Kamienie moczowe |
Kamienie amonowe, magnezowe i fosforanowe ograniczane w diecie owoce i warzywa diety z obniżoną zawartością fosforu i magnezu, ze zwiększoną zawartością NaCl Kamienie moczanowe ograniczane w diecie produkty pochodzenia zwierzęcego, np. mięso, podroby- dieta uboga w puryny Kamienie szczawianowe ograniczane w diecie owoce i warzywa, zmniejszony poziom białka w dawce |
Niewydolność serca |
Diety z małą zawartością sodu, prawidłowo zbilansowane białko. Karmy smakowite, podawane w kilku porcjach. Dodatki: potas, magnez, tauryna, L- karnityna, witaminy z grupy B, przeciwutleniacze, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (n-3) |
Choroby wątroby |
Dieta o wysokiej strawności, uboga w tłuszcz, z umiarkowaną zawartością soli, wysokowartościowym białkiem w ograniczonej ilości, niewielką zawartością sodu. Dodatki: witaminy z grupy B, Ca 3-4 posiłki nie obciążają wątroby. |
Choroby trzustki |
Duża zawartość białka ale mała tłuszczu oraz włókna. Dodatki: mineralno- witaminowe, ewentualnie enzymy paszowe. Porcje powinny być większe niż dla zdrowego psa, ponieważ organizm źle przyswaja pokarm. Dzienną dawkę należy podzielić na 3-4 posiłki. |
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe, biegunka |
Składniki pokarmowe o wysokiej strawności, w określonych sytuacjach. Dopuszczalna jednodniowa głodówka, a następnie wprowadzanie lekkostrawnych i łatwo przyswajalnych produktów (ryż + mięso cielęce lub z kurczaka) w niewielkich porcjach co 4 godz. przez 2 dni. Kontrola spożycia wody i/ lub elektrolitów |
Zaparcia |
Specjalne diety raczej nie występują. Przydatne są diety stosowane przy otyłości, które ze względu na wysoką zawartość włókna (nierozpuszczalnego) przyspieszają pasaż treści pokarmowej przez przewód pokarmowy. Dodatki: olej rybi lub z lnu |
dr O. Lasek
„Tak więc Pani Olgo mam dwie suczki. Kocham je nad życie i najchętniej przychyliłabym im nieba. Bardzo zależy mi na tym żeby były szczęśliwe i zdrowe. Jedna ma 12 lat i jest małym kundelkiem (8.5 kg) jest kastrowana, druga młodsza ma 6 lat (30 kg) to dwurasowiec bokser/husky. Proszę mi z pomocą Pani doświadczeń i wiedzy polecić sposób żywienia. Cena nie gra roli, nawet swoim kosztem zapewnię im wszystko czego potrzebują.”
Takie pytanie zadała mi ostatnio czytelniczka.
Na wstępie chciałam podkreślić, że rzadko spotyka się ludzi tak oddanych swoim pupilom i jednocześnie zwrócić uwagę, że zadane przez tę Panią pytanie to dobry tytuł książki, a przynajmniej kilku artykułów traktujących o prawidłowym żywieniu psów. Ale postaram się krótko…
Generalnie, są 2 sposoby żywienia psów. Wybór tego odpowiedniego należy do właściciela i zależy od:
Bez względu na wszystko należy mieć świadomość, że to my jesteśmy odpowiedzialni za psa i za to co znajduje każdego dnia w misce. Żywienie jest jednym z czynników, który decyduje o zdrowiu oraz długości i jakości życia psa.
Psy możemy żywić tradycyjnie czyli sposobem domowym (samodzielne przygotowywanie posiłków) oraz stosować karmy przemysłowe (suche, mokre, półsuche).
Samodzielne przyrządzanie posiłków wymaga
Znajomości prawidłowego bilansowania dawek pokarmowych, a przynajmniej posiadania receptury, która zapewnia wszystkie niezbędne składniki, w odpowiednich proporcjach.
W tabeli przedstawiono przykładowe receptury dla psów pracujących, (% paszy świeżej)
Komponenty paszowe |
I |
II |
III |
kukurydza |
|
55 |
|
płatki owsiane |
|
20 |
|
ziemniaki gotowane |
75 |
6 |
70 |
żwacz |
14 |
6 |
10 |
wymiona, płuca |
|
|
|
wątroba |
1 |
|
3 |
mleko pełne |
|
3 |
9,5 |
jaja gotowane |
6 |
2,5 |
4 |
olej roślinny |
2 |
2,5 |
2 |
tłuszcz zwierzęcy |
|
|
|
kości świeże |
|
|
|
mączka z kości |
0,5 |
2,2 |
0,5 |
NaCl |
0,5 |
0,8 |
0,1 |
dodatek mineralno- witaminowy dla psów dorosłych |
1 |
2 |
0,9 |
Suma |
100% |
100% |
100% |
Przykładowo przygotowując dawkę dzienną dla psa o masie ciała 30 kg należy przygotować 2,3 kg karmy. W jaki sposób to wyliczyć?
Ilość podawanej karmy wyliczamy z zapotrzebowanie na suchą masę (100%), które wynosi
2-3% masy ciała
Przykład dla psa o masie ciała 30 kg
2% z 30 kg to 0,6 kg suchej masy karmy
Zawartość suchej masy w dawce I wynosi 26 % (resztę stanowi woda) stąd
0,6 kg suchej masy / 26% = 2,3 kg karmy
Czyli pies powinien zjeść 2,3 kg dziennie karmy opracowanej według receptury I
Aby przygotować dawkę dzienną przygotowujemy odpowiednio 1750 g ziemniaków, 322 g żwaczy, 23 g wątroby, 128 g jaj gotowanych (ok. 2,5 sztuki), 46 g oleju roślinnego, 11,5 g mączki z kości (źródło wapnia i fosforu), 11,5 g soli kuchennej oraz 23 g dodatku mineralno- witaminowego dla psów dorosłych.
Wykorzystywania komponentów o znanej i w miarę niezmiennej zawartości składników pokarmowych
W tabeli poniżej przedstawiono zawartość podstawowych składników pokarmowych, włókna pokarmowego (%) i energii (kcal/g) w komponentach paszowych
Nazwa paszy | Opis |
SM |
BO |
TS |
TDF |
WS |
PS |
EM, kcal/g |
Boczek | wieprzowina peklowana |
68,4 |
8,7 |
57,5 |
0 |
|
2,1 |
|
Wołowina | ||||||||
mięso oddzielone mechanicznie |
40,6 |
15 |
23,5 |
0 |
|
2,1 |
2,72 |
|
Wywar suszony |
96,7 |
16 |
8,9 |
0 |
|
48,2 |
2,38 |
|
Serce, surowe |
24,4 |
17,1 |
3,8 |
0 |
|
1 |
1,13 |
|
Nerka, surowa |
23 |
16,6 |
3,1 |
0 |
|
1,1 |
1,03 |
|
Wątroba, surowa |
31 |
20 |
3,9 |
0 |
|
1,3 |
1,38 |
|
Flaki, surowe |
18,6 |
14,6 |
4 |
0 |
|
0,4 |
0,94 |
|
Kurczak | ||||||||
Mięso i skóra, surowe |
38,2 |
17,6 |
20,3 |
0 |
|
1 |
2,53 |
|
Wywar suszony |
97,7 |
16,7 |
13,9 |
0 |
|
49,2 |
|
|
Gardziel |
23,8 |
18,2 |
4,2 |
0 |
|
0,9 |
1,13 |
|
Wątroba |
26,4 |
18 |
3,9 |
0 |
|
1,2 |
1,2 |
|
Jajko | Surowe całe |
96,6 |
47,2 |
41,1 |
0 |
0 |
3,6 |
5,91 |
Kukurydza | ziarno |
89,30 |
9,10 |
4,40 |
bd |
2,10 |
1,20 |
4,09 |
Ziemniak | Miąższ i skóra, surowy |
8,00 |
2,00 |
0,00 |
2,40 |
|
0,80 |
0,29 |
SM- sucha masa, Bo- białko ogólne, TS- tłuszcz surowy, TDF- włókno pokarmowe, WS- włókno surowe, PS- popiół surowy, EM- energia metaboliczna
Dostępności komponentów.
Należy tak dobierać komponenty do dawek aby mieć pewność, że zawsze będziemy mieli do nich dostęp. Żywienie karmami domowymi może okazać się kłopotliwe w sytuacjach kiedy często wyjeżdżamy. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć czy będziemy mieć dostęp do wszystkich potrzebnych produktów. Natomiast nagła zmiana dawki pokarmowej u psów może wywołać niepożądane dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunki, gorsze wykorzystanie składników pokarmowych).
Czasu poświęconego na przygotowanie posiłku.
Karmę domową powinno się przygotowywać codziennie. Początki zapewne zawsze są trudniejsze, z czasem wprawiony hodowca przygotowuje posiłek w około 30-40 minut z gotowaniem. Jednakże należy pamiętać, że samo kupowanie poszczególnych komponentów zabiera również czas. Zazwyczaj nie wszystko jesteśmy w stanie kupić w jednym sklepie
Dużych nakładów finansowych.
Zwłaszcza jeśli decydujesz się na duży udział mięsa w dawce, które powinno stanowić ¼ dawki. Koszt jednorazowego posiłku przygotowanego w domu jest wyższy od jednorazowej dawki karmy przemysłowej wysokiej jakości. Koszt jednostkowy posiłku dla psa o masie ciała 30 kg, opracowanego według receptury I, zakładając średnie ceny rynkowe, wynosi ok. 8,2 zł. Dla porównania kosz jednostkowego posiłku dla tego samego psa przy zastąpieniu żwacza mięsem drobiowym wynosi 10,8 zł. Natomiast stosując karmy Premium jednostkowy koszt posiłku wynosi 6 zł, a stosując karmy holistyczne 7,8 zł
Stosowania dodatków mineralno- witaminowej dla psów, zawierających wszystkie niezbędne makro i mikroelementy oraz witaminy. Dodatki opracowywane są w zależności od wieku psów (młode, dorosłe, starsze) oraz ich aktywności. Badania naukowe dowodzą, że karmy domowe oparte przede wszystkim na mięsie i drobiu oraz ryżu nie są zbilansowane, zwłaszcza pod względem zawartości składników mineralnych (Ca, P, Na, Fe, J, Cu ) oraz witamin.
Podsumowując, samodzielne przygotowywanie posiłków dla psów wymaga wiedzy, doświadczenia oraz poświęcenia czasu. Ale z drugiej strony dokładnie wiemy z czego składa się dawka jaka jest jej jakości oraz zazwyczaj jest smaczna i chętnie spożywana przez psa.
Alternatywą dla żywienia domowego są karmy przemysłowe. Obecnie dostępnych jest wiele karm komercyjnych różniących się składem komponentowym, składem chemicznym, strawnością składników pokarmowych i smakowitością. A zatem czym kierować się przy wyborze karmy?
Przede wszystkim należy wybierać karmy:
Pełnowartościowe i zbilansowane.
Zawierające składniki pokarmowe odpowiadające co najmniej profilom żywieniowym dla psów opracowanych przez naukowców. Karmy takie muszę pokrywać zapotrzebowanie psów na wszystkie niezbędne składniki- białko, aminokwasy, kwasy tłuszczowe, składniki mineralne, witaminy. Najlepiej jeśli opracowana receptura karmy przed wprowadzeniem na rynek była przetestowana na psach czyli oznaczono współczynniki strawności białka, tłuszczu itd., zawartość energii metabolicznej. Taką informację można znaleźć na etykiecie- zgodna z profilem AAFCO lub F.E.D.I.A.F. lub zgodna z zaleceniami AAFCO lub F.E.D.I.A.F.)
Smakowite.
Niestety karmy przemysłowe, zwłaszcza suche są mniej smaczne w porównaniu do karm mokrych i domowych. A należy pamiętać, że karma o najwyższej jakości, zbilansowana pod względem wszystkich składników pokarmowych ale niesmaczna jest karmą bezwartościową i nieużyteczną.
Zawierające składniki wysokostrawne.
Psy są zwierzętami mięsożernymi a zatem znacznie lepiej trawią składniki, zwłaszcza białko z pasz pochodzenia zwierzęcego. Te składniki, które nie zostaną strawione wydalane są w kale. Prostą metodą oceny karmy jest ilość i konsystencja wydalanego kału przez psy.
W przypadku żywienia psów powiedzenie „ dostajesz to za co płacisz” jest bardzo przydatne przy wyborze odpowiedniej karmy. Karmy tańsze produkowane są z pasz gorszej jakości, zawierających głównie komponenty pochodzenia roślinnego oraz produkty uboczne z produkcji zwierzęcej (np. tchawice, płuca, MBD- mięso mechanicznie dzielone od kości), których składniki są gorzej trawione przez psy. Również mączki mięsne są gorzej trawione od mięsa suszonego. Dlatego należy bardzo dokładnie czytać etykiety. Szczegółowo i dokładnie opisany skład komponentowy np. mięso końskie suszone (min 48%), słodkie ziemniaki (min 28%), tłuszcz koński, konina świeża (min 8%) i in. jest znacznie lepsza aniżeli zboża, produkty pochodzenia roślinnego, mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego (w tym 4% drobiu), substancje mineralne, oleje i tłuszcze- tak na prawdę trudno powiedzieć z czego dokładnie została zrobiona ta karma. Długotrwałe stosowanie tanich karm może prowadzić do zaburzeń wywołanych niedoborem składników mineralnych i witamin, które mogą pojawić się już po okresie stosowania 2 miesięcy i objawiają się pogorszeniem jakości okrywy włosowej i skóry, spadkiem masy ciała oraz brakiem wigoru.
Właściciel sam podejmuje decyzję czym żywi swojego psa, a najlepszym wyznacznikiem dobrej karmy jest sam pies. Aby mieć pewność, że wybór sposobu żywienia psa jest trafny, możemy samodzielnie to ocenić na podstawie wyglądu i zachowania, masy ciała i kondycji psa oraz konsystencji i objętości wydalanego kału.
dr Olga Lasek